وبلاگmeygosar
عفاف؛ گوهر ارتباطات انسانی(4)
آنچه
که هم فرهنگ ما و هم دین ما بر آن تاکید دارد دورى از تبرج یا خودنمایى
است، زیرا تبرج رفتار جاهلیت است. �وَ قَرْنَ فىِ بُیُوتِکُنَّ وَ لَا
تَبرََّجْنَ تَبرَُّجَ الْجَهِلِیَّةِ الْأُولىَ�(احزاب/33) یعنى در
جوامعى که به تمدن نرسیده اند بیشتر مردم به خودنمایى می پردازند. در
تبیین جاهلیت اولی نقل های متفاوتی است که دو جاهلیت برشمرده اند اما بنظر
می رسد جاهلیت اولی همان دوران قبل از پیامبر اسلام باشد. �منظور از
جاهلیت اولی همان جاهلیت قبل از اسلام است، پس مراد جاهلیت قدیم است.
(طباطبایی، 1417ق، ج16: 315)
�به
هر حال این تعبیر نشان میدهد که جاهلیت دیگری همچون جاهلیت عرب در پیش
است، که ما امروز در عصر خود این پیشگویی قرآن در دنیای متمدن مادی را
میبینیم. ولی مفسران پیشین نظر به این که چنین امری را پیش بینی
نمیکردند، برای تفسیر این کلمه به زحمت افتاده بودند، لذا �جاهلیت اولی�
را به فاصلة میان آدم و نوح، و یا فاصله میان عصر داود وسلیمان که زنان با
پیراهنهای بدن نما بیرون میآمدند، تفسیر کردهاند، تا جاهلیت قبل اسلام
را جاهلیت ثانیه بدانند. ولی چنان که گفتیم نیازی به این سخنان نیست، بلکه
ظاهر این است که �جاهلیت اولی� همان جاهلیت قبل از اسلام است که در جای
دیگر قرآن نیز به آن اشاره شده است(سورة آل عمران آیه143، و سورة مائده
آیة 50، و سوره فتح آیة 26، و �جاهلیت ثانیه� جهالتی است که بعدا پیدا
خواهد شد. (همچون عصرما)� (مکارم شیرازی، 1374، ج17 ص290)
شاید
نتیجه ای که از مجموع نظریات اهل لغت می توان گرفت در این سخن آقای مصطفوی
آمده است: �ظاهراً ریشة اصلی این ماده به معنای ظهور و جالب بودن است. پس
هر چیزی که آشکار، جالب و بلند باشد برج است. به این اعتبار به کاخ بلند،
ساختمانهای عالی، دژ و بناهای ساخته شده بالای دژ ، چشم فراخ و بزرگ و
جالب که زیبا و نافذ باشد، و زن آرایش کرده که زیبا باشد و زیباییها و
آرایشهای خود را به بیگانگان نشان بدهد و در آنها تأثیر کند، و برستارة
بلند، زمانی که در آسمان بدرخشد اطلاق میشود.� (مصطفوی، 1360الف، ج1: 227)
با
توجه به معنای جاهلیت و تبرج، بخوبی معلوم میشود که منظور از تبرج جاهلی
چیست؛ اکنون میتوانیم با آگاهی و آشنایی دقیق به معنای این تعبیر بگوییم
منظور قرآن از جاهلیت، بی توجهی به قانون خدا و کتاب آسمانی اوست، چه
کتابی در بین مردم نباشد، مانند عرب جاهلی، یا باشد و به آن عمل نکنند،
مانند برخی از مسلمانان که قرآن آنان را از عمل جاهلی نهی کرده است. پس
عمل جاهلی میتواند در میان مسلمانان نیز وجود داشته باشد.
یکی
از مظاهر جاهلیت بیغیرتی مردان و بی حیایی زنان است، که در جاهلیت برخی
از زنان به جز یک شوهر، یک دوست هم داشتند، و برخی از زنان برسر در خانة
خویش پرچمی بلند میکردند، به معنای آمادگی برای پذیرش مشتری، و طبیعی بود
که در چنین فضایی عفت و حیاء چندان خریدار نداشته باشد، زنان خود را با
آرایشهای عصر خویش میآراستند و قسمتهایی از مو وگردن و سینة خویش را
برهنه میگذاشتند.
پس
زن مسلمانی که بدون توجه به قانون الهی و رعایت عفاف و حجاب، خود نمایی
میکند عمل او تبرج جاهلی است، بخصوص اگر این خود نمایی با آرایشهای تند و
تحت تأثیر مد و آرایشهای غیر اسلامی و جاهلی جدید یا قدیم باشد، و
قسمتهایی از بدن خویش را که نباید برهنه و آشکار کند، نشان بدهد.(علوی
نژاد، 1386)
شنبه 25 دی 1389 - 2:36:23 PM